Liturgiczna Służba Ołtarza - Strzybnica

Kapłani noszą ją na sobie zawsze podczas odprawiania mszy i innych czynności liturgicznych. Czasem schowana jest pod ornatem, niekiedy dobrze widoczna na tle białej alby. Często być może nie zastanawiamy się nad jej obecnością – po prostu jest, jak każdy inny element stroju duchownych. Skąd jednak wzięła się stuła, dlaczego nie może jej zabraknąć i jaka jest jej symbolika?
Co ciekawe, odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i opiera się głównie na hipotezach. Pierwotnie stola, od której wywodzi się nazwa stuła, była pojęciem zapożyczonym od starożytnych Greków przez Rzymian i oznaczała w języku potocznym po prostu ubiór.
Pierwsza informacja o stule pojawia się w kanonach Synodu w Laodycei z roku 366. Określono wtedy, że nosić ją mogą jedynie osoby posiadające święcenia kapłańskie, wykluczeni zostali więc m.in lektorzy czy subdiakoni, co może wskazywać, że praktykowane było noszenie przez nich stuły.
Dalsze synody określały sposób jej noszenia, kolory oraz zdobienia, a także sytuacje, w których należy ją mieć założoną.
Początkowo stuły szyte były z lnu i miały barwę białą, często dekorowano je czarnymi bądź czerwonymi krzyżami i w takiej postaci zachowały się do końca XV wieku. Później wydano rozporządzenie, że ma ona nie różnić się ani kolorem ani materiałem od ornatu. Pierwotnie przewieszano je przez lewe ramię tak, by swobodnie opadały na szaty lub używano dwóch stuł – po jednej na każde ramię, dopóki nie zabroniono tego na IV Synodzie w Toledo w 633 roku.
Dziś we Wprowadzeniu Ogólnym do Mszału Rzymskiego, w punkcie 340 czytamy: Kapłan nosi stułę zawieszoną na szyi i zwisającą na piersi; diakon zakłada stułę na lewe ramię, prowadzi ją ukośnie przez piersi do prawego boku i tam ją spina (lub wiąże).
W symbolice stuły zawarte jest przede wszystkim wzięcie na siebie brzemienia Chrystusa. Szata spływa po prawej i lewej stronie ciała, co jest oznaką niezmiennego trwania w wierze, zarówno w sytuacjach pomyślnych jak i mimo wszelkich przeciwności. Jest w niej zawarta również symbolika władzy kapłańskiej i jednocześnie chlubnej i wiernej służby Panu, oddanej miłości do niego, niewinności i nieśmiertelności.
Stuła to najważniejszy element ubioru duchownych, bez niej kapłan nie może odprawić mszy ani udzielać sakramentów (chyba, że zaistnieje jakiś nagły wyjątkowy przypadek). Nią oplatane są dłonie narzeczonych podczas składanej przez nich przysięgi małżeńskiej, to symboliczny węzeł nierozerwalności ich związku i trwania w miłości.
Co ciekawe, kapłan może sprawować obrzędy bez konieczności zakładania pozostałych szat liturgicznych, nie może jednak być bez stuły.
Zakładając ją, duchowni najpierw całują krzyż, znajdujący się pośrodku stuły.